COP Sədrliklərinin Üçlüyü
COP Sədrlikləri Üçlüyü – 1,5°C missiyasının yol xəritəsi
Perspektiv baxış, məqsədlər və işin əhatə dairəsi
Beynəlxalq ictimaiyyət Paris Sazişinin məqsədlərinə aparan trayektoriyadan qlobal yayınmanın mövcud olduğunu aydın şəkildə dərk edərək COP28-ə qoşuldu. İlk Qlobal Dəyərləndirmə Hesabatını (Global Stocktake -GST) və BƏƏ Konsensusu çərçivəsində qəbul olunan qərarların nəticələrinə yekun vurmaqla, Tərəflər qlobal iqlim fəaliyyətində boşluqların mövcud olması ilə bağlı müştərək anlayışı dəstəklədilər və 1,5°C hədəfinə yaxın olmaq üçün ümumi kursa düzəliş strategiyasını hazırladılar.
Paris Sazişinin bütün əsas müddəaları üzrə iqlim tədbirlərini genişləndirmək üçün bu mühüm onilliyin qarşısında duran təxirəsalınmaz məsələlər (milli səviyyədə müəyyən edilmiş ambisiyanı dəstəkləməklə yanaşı) UNFCCC prosesi çərçivəsində Tərəflərin qərarlarının icrası üçün yeni təkanı zəruri edir. Məhz bu kontekstdə ilk Qlobal Dəyərləndirmə Hesabatı (GST) “1,5°C missiyasının yol xəritəsi”ni labüd etdi və bunun da nəticəsində COP Sədrlikləri Üçlüyü yaradıldı.
Mandat və Məqsədlər
İlk Qlobal Dəyərləndirmə Hesabatının nəticəsi haqqında qərarda göstərildiyi kimi, 1,5°C missiyasının yol xəritəsi çərçivəsində qarşıya qoyulan məqsəd bu həlledici onillikdə fəaliyyət və icranı genişləndirmək, habelə 1,5°C hədəfinə yaxın olmaq məqsədilə milli səviyyədə müəyyən edilmiş töhfələrin növbəti mərhələsində ambisiyanı stimullaşdırmaq üçün həm beynəlxalq əməkdaşlığı, həm də əlverişli beynəlxalq mühiti əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirməkdən ibarətdir.
Üçlüyün, yəni BƏƏ, Azərbaycan və Braziliyanın (müvafiq olaraq, COP28, COP29 və COP30 Sədrliklərinin) məqsədi Dubay Konfransının yaratdığı dinamik tempi 2024-cü ildə Bakıda keçirilən COP29-a və 2025-ci ildə Belem şəhərində keçiriləcək COP30-a (Tərəflərin müzakirələrdən praktiki iş və icra mərhələsinə keçmələrinə kömək edəcək innovativ və strateji tərəfdaşlıq sayəsində) daşımaq məqsədi ilə Sədrliklər arasında həm davamlılığı, həm də vahid perspektiv baxış bucağını və beləliklə də bizim yekdilliklə razılaşdırdığımız müddəaların həyata keçirilməsini təmin etməkdir. Bura iqlim dəyişməsi ilə geniş mübarizəyə yönəldilmiş birgə təşəbbüs və fəaliyyətlər də daxil olacaq. Eyni zamanda, Üçlük (iqlim dəyişməsinə qarşı mübarizə üzrə) fəaliyyət və bir sıra tədbirlər üçün müştərək platforma yaradaraq, Sədrliyin mövcud təşəbbüslərini əlaqələndirmək və artırmaqla, eləcə də 2025-ci ilin əvvəlləri üçün 1,5°C hədəfinə uyğun milli töhfə sənədlərinin təqdim edilməsini təşviq etməklə, həm UNFCCC prosesi daxilində, həm də bu proses xaricində mövcud mexanizmlərin ardıcıllıq və bağlılığını artırmağa çalışacaq.
Beləliklə, 2025-ci ildə milli töhfə (NDC) sənədlərinin növbəti mərhələsi birinci Qlobal Dəyərləndirmə Hesabatından (GST) irəli gəlməli, dünyanın kollektiv ambisiyanı yenidən müəyyən edə bilməsi və icranı sürətləndirməsi üçün əlçatan, əlverişli, şəffaf və inklüziv iqlim maliyyəsini, eləcə də digər dəstək və təchizat vasitələrini nəzərdə tutmalıdır.
